Οι τραυματισμοί είναι «στο πρόγραμμα» όλων των αθλημάτων, και η επίδρασή τους πάνω στην ψυχολογία των αθλητών μπορεί να είναι μακροχρόνια. Και όσο πιο σοβαρός είναι ο τραυματισμός, τόσο μεγαλύτερο είναι το στρες και ο φόβος του αθλητή ότι μπορεί να ξανατραυματιστεί. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να αποτρέψουμε έναν τραυματισμό από το να λειτουργήσει ανασταλτικά στην επάνοδό μας στην ενεργό δράση;
γράφει η Μαρία Λυσάνδρου, δημοσιογράφος Υγείας
Είναι μάλλον αναπόφευκτο οι ψυχολογικές αντιδράσεις ενός αθλητή απέναντι σε έναν τραυματισμό (π.χ. αρνητικά συναισθήματα και μείωση της αυτοπεποίθησής του) να οδηγήσουν στην ανάπτυξη φόβων ότι μπορεί να ξανατραυματιστεί. Οι αθλητές, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τον πόνο, συχνά αναπτύσσουν ανασφάλειες σχετικά με τις φυσικές τους ικανότητες, θεωρώντας αχρείαστες ή «ριψοκίνδυνες» κάποιες ασκήσεις που μπορεί να απαιτούν μεγαλύτερη ένταση. Έτσι, γίνονται αυτόματα διστακτικοί και δεν βγάζουν το 100% τους στην προπόνηση ή σε έναν αγώνα. Σταδιακά το μυαλό τους αρχίζει να τους «σαμποτάρει», βάζοντάς τους σε μια διαδικασία συνεχούς ανησυχίας ότι θα χτυπήσουν. Ως αποτέλεσμα, αρκετοί υποκύπτουν στο φυσικό ένστικτο που τους υποδεικνύει «να κατεβάσουν ρολά» για να προστατευτούν.
Τι μπορεί να γίνει
• Να εκτιμήσουμε τα μικρά βήματα που έχουμε κάνει μέχρι στιγμής για την αποκατάστασή μας
Αυτά τα μικρά, αλλά ουσιαστικά, βήματα αντιπροσωπεύουν αποδείξεις υγείας και είναι εκείνα που δίνουν και μια πραγματική εικόνα της φυσικής μας κατάστασης. Κάθε ένα τέτοιο βήμα ανάρρωσης είναι και μια μικρή «νίκη». Καλό είναι να το έχουμε «πρόχειρο» στο μυαλό μας, ώστε να το ανασύρουμε τις φορές που νιώθουμε ότι απελπιζόμαστε.
• Να προπονήσουμε και το μυαλό μας
Όπως συμβαίνει με τη σωματική εξάσκηση, έτσι και η πνευματική εξάσκηση μπορεί να οδηγήσει στην ενδυνάμωσή μας. Έρευνες έχουν δείξει ότι είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης να συνδέει συγκεκριμένα συναισθήματα με εμπειρίες που έχει βιώσει στο παρελθόν – είτε θετικές, είτε αρνητικές. Το κλειδί είναι να κάνουμε μια… επανεκκίνηση, μετατρέποντας τα αρνητικά συναισθήματα που μας προκάλεσε ένας παλιός τραυματισμός σε θετικά. Με λίγα λόγια, αντί να εστιάσουμε στο πόσο πονέσαμε και ταλαιπωρηθήκαμε τότε που είχαμε χτυπήσει, να εστιάσουμε στο ότι, παρότι είχαμε ταλαιπωρηθεί τόσο, καταφέραμε να ξανασταθούμε στα πόδια μας και να ξεπεράσουμε μια κατάσταση που τότε φάνταζε «βουνό».
• Να επανέλθουμε σταδιακά στην ενεργό δράση
Δεν υπάρχει λόγος βιασύνης. Κανένας δεν επανέρχεται στην αρχική του κατάσταση αυτόματα, θα πρέπει να κινηθούμε κλιμακωτά. Αρχικά, θα ξεκινήσουμε με τις βασικές ασκήσεις του αθλήματος, μέχρι το σώμα να αρχίσει να δυναμώνει, αλλά κυρίως μέχρι εμείς να αισθανθούμε ξανά «ασφαλείς» και να νιώσουμε άνετα με το πρόγραμμα που ακολουθούμε. Σιγά-σιγά, όσο πιο δυνατοί νιώθουμε, τόσο μπορούμε να αυξάνουμε και την ένταση και δυσκολία της προπόνησης. Αυτό αποτελεί και μια βασική προϋπόθεση για να ξαναχτίσουμε την αυτοπεποίθησή μας, εξαλείφοντας κάθε αρνητική σκέψη επανατραυματισμού.
• Να συμβουλευτούμε έναν ειδικό
Υπάρχουν περιπτώσεις, στις οποίες η παρέμβαση ενός αθλητικού ψυχολόγου μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικής σημασίας. Οι επαγγελματίες που ειδικεύονται στην αθλητική ψυχολογία είναι σε θέση να μας βοηθήσουν να «χτίσουμε» ένα πρόγραμμα που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας – κυρίως τις συναισθηματικές. Καθώς ο φόβος είναι μία επίκτητη συμπεριφορά, η διαδικασία για να τον ξεπεράσουμε πιθανόν να είναι χρονοβόρα και να έχει σκαμπανεβάσματα. Ένας αθλητικός ψυχολόγος, σε συνεργασία με τον προπονητή μας, μπορούν να μας βοηθήσουν να την περάσουμε όσο το δυνατόν πιο «ανώδυνα». Και όταν πλέον ακούσουμε και από τους δύο εκείνο το πολυπόθητο “όλα ok”, αυτό θα είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι καταφέραμε να βγούμε νικητές!
Πηγές
https://runnersconnect.net/fear-of-injury/
http://believeperform.com/performance/identify-your-fear-of-re-injury-and-overcome-it/
http://www.coachesontario.ca/c2c-fear/
